- ιόντα
- Ηλεκτρικά φορτισμένα σωματίδια τα οποία αποτελούνται από ένα άτομο (π.χ. Η, Ag, Cl), μία ομάδα (π.χ. ΟΗ, SO4) ή ένα μόριο (π.χ. Ο2) που είτε έχασε ένα ή περισσότερα ηλεκτρόνια και έγινε έτσι θετικά φορτισμένο ι. (κατιόν) είτε προσέλαβε ένα ή περισσότερα ηλεκτρόνια και απέκτησε έτσι αρνητικό φορτίο (ανιόν). Παριστάνονται με το σύμβολο του ατόμου ή της ατομικής ομάδας από την οποία προέρχονται, καθορίζοντας επάνω δεξιά τον αριθμό των θετικών ή αρνητικών φορτίων: π.χ. Cl-, SO4=, Fe++, Fe+++, ΝΗ4+· (βλ. λ. ιονισμός). Οι ιδιότητες των ι. είναι τελείως διαφορετικές από τις ιδιότητες των ουδέτερων ατόμων από τα οποία προήλθαν και καθορίζονται κυρίως από το σημείο (+ ή -) και το μέγεθος του φορτίου. Τα ι. μπορούν να βρεθούν ως διακριτά σωματίδια σε όλες τις καταστάσεις της ύλης, όπως υγρή κατάσταση (σε τήγματα ή διαλύματα, στα οποία συνδέονται στενά με τα μόρια του διαλύτη), αέρια κατάσταση (ιδιαίτερα στην ατμόσφαιρα) και στερεά (κρύσταλλοι). Ι. σχηματίζονται σε μερικά αέρια με την επίδραση ηλεκτρικών εκκενώσεων ή ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας. Ισχυρά ιονίζουσες ακτινοβολίες, όπως είναι οι ακτίνες Χ και οι ακτίνες γάμμα, μπορούν να απομακρύνουν ηλεκτρόνια από άτομα και μόρια οργανικών ουσιών, συχνά με θανατηφόρα αποτελέσματα για τους ζωντανούς οργανισμούς. Ο ιονισμός των ατόμων και ι. σε υψηλές θερμοκρασίες μπορεί να γίνει ως μια διεργασία ισορροπίας, όπου ο βαθμός ιονισμού αυξάνει όταν αυξάνει η θερμοκρασία και η πίεση, οπότε το αέριο φτάνει στην κατάσταση του πλάσματος. Τα ι. παίζουν σπουδαίο ρόλο σε πολλά φαινόμενα. Τα ι. που σχηματίζονται στην ατμόσφαιρα με την επίδραση της ηλιακής ή της κοσμικής ακτινοβολίας και των ηλεκτρικών εκκενώσεων επηρεάζουν σημαντικά πολλές φυσικές ιδιότητες του αέρα και, κατά συνέπεια, και τη φυσιολογική του δράση. Το πλάσμα χαμηλής θερμοκρασίας χρησιμοποιείται σε μαγνητοϋδροδυναμικές γεννήτριες και στην έρευνα για την πραγματοποίηση ελεγχόμενων θερμοπυρηνικών αντιδράσεων. Πολλές πειραματικές μέθοδοι για τη μελέτη της ύλης βασίζονται στη χρησιμοποίηση ι. (φασματογράφοι μάζας, θάλαμος ιονισμού). Πολλά επίσης βραχύβια και πολύ ενεργά οργανικά ι. μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως καταλύτες έναρξης στην οργανική σύνθεση. ι. αερίου. Θετικά ή αρνητικά φορτισμένα συστήματα που δημιουργούνται σε αέρια εξαιτίας της επίδρασης ιονίζουσας ακτινοβολίας (π.χ. ακτίνων Χ). Αν εφαρμοστεί στο αέριο ένα ηλεκτρικό πεδίο, η κίνηση των ι. του αερίου, υπό την επίδραση του ηλεκτρικού πεδίου, δημιουργεί ένα ρεύμα ιονισμού που διαρρέει το αέριο. Τα ι. αερίου διαφέρουν από τα ηλεκτρολυτικά ι. κατά το ότι δεν διατηρούνται μέσα στο αέριο αλλά επανασυνδέονται άμεσα για να σχηματίσουν ουδέτερα μόρια μέσα σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα από τη στιγμή που θα σταματήσει η επίδραση της ιονίζουσας ακτινοβολίας. μεταφορά ι. Βλ. λ. ιόντων, μεταφορά. πηγή ι. Βλ. λ. ιόντων, πηγή.
Dictionary of Greek. 2013.